មូលប្បទានបត្រ
I. និយមន័យ មូលប្បទានបត្រ
ឫ សែក (Check)
គឺជាបញ្ជាដោយឥតលក្ខខណ្ឌទៅធនាគារណាមួយ ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ និង
មានចុះហត្ថលេខាដោយបុគ្គលអ្នកចេញបញ្ជានេះ ក្នុងគោលបំណងតម្រូវឲ្យធនាគារទូទាត់ប្រាក់ក្នុងចំនួនកំណត់ណាមួយ
ឲ្យទៅបុគ្គលណាម្នាក់ទៀតតាមបញ្ជា។
វិស័យធនាគារនៅកម្ពុជា
បានរីកលូតលាស់ដូចផ្សិត ដោយហេតុថាជាទូទៅប្រតិបត្តិការជំនួញភាគច្រើនបានពឹងផ្អែកលើការទូទាត់ប្រាក់តាមប្រព័ន្ធធនាគារ
និងពិសេសការពេញនិយមការប្រើមូលប្បទានបត្រ (មូលប្បទានុបត្រ) ជំនួសឲ្យសាច់ប្រាក់សុទ្ធដែលមានចំនួនច្រើន
ព្រោះវាត្រូវបានគេយល់ថាមានភាពងាយស្រួល និងមានសុវត្ថិភាពជាងមុន ។
យោងតាមធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា
បានឲ្យនិយមន័យថា មូលប្បទានបត្រ (មូលប្បទានុបត្រ) គឹជាបញ្ជាដោយឥតលក្ខខណ្ឌទៅធនាគារ
ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនិងមានចុះហត្ថលេខាដោយបុគ្គលអ្នកចេញបញ្ជានេះ
ក្នុងគោលបំណងតម្រូវឲ្យធនាគារទូទាត់ប្រាក់ក្នុងចំនួនកំណត់ណាមួយឲ្យទៅបុគ្គលម្នាក់ទៀតតាមបញ្ជា។
យើងក៏អាចនិយាយយ៉ាងសាមញ្ញថា ជាក្រដាសបញ្ជាក់ដែលអាចយកទៅបើកប្រាក់ពីធនាគារ
ស្របតាមការតម្រូវដូចមានចែងក្នុងច្បាប់ស្ដីឧបករណ៍អាចជួញដូរបាន និង
ប្រតិបត្តិការទូទាត់សងប្រាក់ ។
II.របៀបមើលមូលប្បទានបត្រ ឬ មូលប្បទានុបត្រ
បើនិយាយជាសាមញ្ញមូលប្បទានបត្រ ឬ មូលប្បទានុបត្រ
ជាប័ណ្ណដែលបោះពុម្ពដោយគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ (ធនាគារ)
សម្រាប់ឲ្យអតិថិជនរបស់ពួកគេប្រើប្រាស់ក្នុងការទូទាត់ផ្សេងៗ
ហើយភាគច្រើនគឺត្រូវពេលទូទាត់លើការចំណាយធំៗ។ នៅពេលដែលម្ចាស់គណនីចុះហត្ថលេខាលើប័ណ្ណរួចរាល់អ្នកទទួលមានសិទ្ធិអាចទៅដកប្រាក់នៅគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុនោះបានហើយ។
ទោះបីជាមធ្យោបាយទូទាត់ប្រាក់មានសុវត្ថិភាពតែវាក៏មានហានិភ័យខ្ពស់ដែរ
តួយ៉ាងដូចជាពេលប៉ះចំមូលប្បទានុបត្រខ្យល់ (មូលប្បទានុបត្រស្អុយ) ឬមូលប្បទានុបត្រដែលមានបញ្ហាលើការលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ។
រាល់ចំណុចត្រូវបំពេញទាំងអស់នៅលើសេកត្រូវសរសេរដោយដៃ
លើកលែងករណីខ្លះឈ្មោះបហារ័កត្រូវបានបោះពុម្ពចេញមកស្រាប់ ។
១. កាលបរិចេ្ឆទ
ថ្ងៃខែឆ្នាំដែលសរសេរនៅលើមូលប្បទានុបត្រចាំបាច់ត្រូវមាន(ថ្ងៃចេញមូលប្បទានុបត្រ)ប្រសិនបើគ្មានថ្ងៃខែឆ្នាំច្បាស់លាស់
ធនាគារនឹងចាត់ទុកមូលប្បទានុបត្រនេះជាមោឃៈ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ
ធនាគារមិនលើកទឹកចិត្តឲ្យអ្នកចេញមូលប្បទានុបត្រសរសេរថ្ងៃទុកមុនឡើយ ។
២. ឈ្មោះអ្នកទទួល
អ្នកទទួលត្រូវពិនិត្យមើលឈ្មោះរបស់ខ្លួនឲ្យបានច្បាស់លាស់
ជៀសវាងសរសេរឈ្មោះខុស ពុំដូច្នោះករណីមានកំហុសត្រង់ណាមួយនោះ
ខាងធនាគារនឹងបដិសេធមិនទទួលយកមូលប្បទានុបត្ររបស់អ្នកនោះឡើយ ។
ឈ្មោះអ្នកទទួលគឺជាឈ្មោះអ្នកដែកបើកមូលប្បទានុបត្រនេះ
ហើយខាងធនាគារនឹងសុំអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណអ្នកដើម្បីពិនិត្យបញ្ជាក់ ។
ដូចនេះអ្នកត្រូវបាកដថាឈ្មោះដែលបានសរសេរលើមូលប្បទានុបត្រដូចទៅនឹង
ឈ្មោះក្នុងអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណរបស់អ្នក។
៣. ចំនួនទឹកប្រាក់
ចំនួនទឹកប្រាក់នៅលើមូលប្បទានុបត្រត្រូវមានសរសេរពីរដង។
មួយសរសេរជាលេខ និងមួយទៀតសរសេរបញ្ជាក់ជាអក្សរ។ អ្នកត្រួវពិនិត្យទឹកលុយឲ្យបានត្រឹមត្រូវទាំងសំណេរ
ជាអក្សរ និង
សំណេរចំនួនទឹកលុយជាលេខ ។
៤. ឈ្មោះបហារ័ក
ឈ្មោះ
បហារ័ក ជាឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ឬបុគ្គលដែលជាអ្នកចេញមូលប្បទានុបត្រឲ្យអ្នកទទួល
៥. អាសយដ្ឋាន
ជាទូទៅចំណុចនេះ គេអាចមិនបំពេញ ឬទុកទំនេរចោលតែម្ដង
ព្រោះវាមិនសូវជាចាំបាច់។
៦. គោលបំណង
អ្នកចេញមូលប្បទានុបត្រ
ត្រូវបញ្ជាក់ពីគោលបំណងនៃមូលប្បទានុបត្រនេះដោយសរសេរខ្លីៗ
ដើម្បីផ្ដល់ត៌មានឲ្យខាងធនាគារ ប៉ុន្តែគេអាចទុកចន្លោះនេះចោលក៏បាន ។
៧. ហត្ថលេខា
ធនាគារមិនទទួលយកមូលប្បទានុបត្រមួយនោះឡើយ
ប្រសិនបើមូលប្បទានុបត្រមិនមានហត្ថលេខា និង/ឬ ត្រានោះទេ (អាស្រ័យទៅតាមលក្ខខណ្ឌធនាគារអាចតម្រូវឲ្យមានទាំងពីរ ឬ
ហត្ថលេខា ) ។
អ្នកគួរពិនិត្យបញ្ជាក់ឲ្យហើយដែរថាមូលប្បទានុបត្រមានហត្ថលេខា
ឬត្រាត្រឹមត្រូវតាមលក្ខខណ្ឌសិនសឹមទទួលយក ។
៨.
ចំណុចមួយចំនួនដែលធ្វើឲ្យធនាគារមិនទទួលមូលប្បទានុបត្រ
-
មូលប្បទានុបត្រមិនមានសរសេរកាលបរិចេ្ឆទ
- មូលប្បទានុបត្រទុកយូរហួសថ្ងៃបើក លើសពី ០៣ខែ ទៅ ៦ខែ
- អ្នកទៅដកមូលប្បទានុបត្រមុនថ្ងៃ
- គណនីរបស់អ្នកចេញមូលប្បទានុបត្រគ្មានលុយ។
ក្រៅពីចំណុចខាងលើនេះ
ធនាគារមួយចំនួនអាចនឹងផ្ដល់លក្ខខណ្ឌផ្សេងៗដូចជាការគូសឆូត
ដើម្បីដកប្រាក់បានតែរយៈបញ្ចូលលុយទៅក្នុងគណនី (មិនឲ្យជាប្រាក់សុទ្ធ) ជាដើម ។
អ្នកចេញមូលប្បទានុបត្រ អាចស្វែងយល់លម្អិត
បន្ថែមពីលក្ខន្តិកៈមួយចំនួនពីខាងធនាគាររបស់ពួកគាត់ ត្បិតថា លក្ខន្តិកៈអាចនឹងខុសគ្នាពីធនាគារមួយទៅធនាគារមួយផ្សេងទៀត
។
III. ប្រភេទនៃមូលប្បទានបត្រ
មូលប្បទានបត្រមានប្រភេទដូចជា៖
- បហារ័ក
: បុគ្គលដែលចេញបញ្ជាឲ្យទូទាត់សងមូលប្បទានបត្រ
ឬ រូបិយាណត្តិ ។
-
បហារិត : បុគ្គលដែលទទួលបញ្ជាឲ្យទូទាត់សងមូលប្បទានបត្រ
ឬ រូបិយាណត្តិ ។
-
អត្ថគាហក : បុគ្គលដែលទទួលផលពីការទូទាត់សងមូលប្បទានបត្រ
រូបិយាណត្តិ ឬ ប័ណ្ណសងតាមបញ្ជា នៅពេលដែលត្រូវបានចេញផ្សាយ ។
១.
ការចេញ និងទម្រង់នៃមូលប្បទានបត្រ
មូលប្បទានបត្រ
អាចត្រូវបានសរសេរជាអក្សរខ្មែរ ឬ
ជាអក្សរបរទេសនិងត្រូវតែមាននិទ្ទេសទាំងឡាយដូចខាងក្រោម ៖
- មូលប្បទានបត្រ
ដែលចារឹកជាភាសាណាមួយ ដែលប្រើក្នុងការចេញឧបករណ៍នេះ
- បញ្ជាដោយឥតល័ក្ខខ័ណ្ឌឲ្យទូទាត់សងចំនួនប្រាក់ជាកំណត់មួយ
- ឈ្មោះរបស់បហារិតដែលជាធនាគារត្រូវទូទាត់សងប្រាក់
- កន្លែងដែលត្រូវធ្វើការទូទាត់សងប្រាក់
- កាលបរិច្ឆេទ
និងកន្លែង ដែលមូលប្បទានបត្រត្រូវបានចេញហត្ថលេខារបស់បហារ័ក ដែលជាបុគ្គលចេញបញ្ជាលើមូលប្បទានបត្រ
(មាត្រា៤)។
ឧបករណ៍ដែលខ្វះនិទ្ទេសណាមួយ
ដូចមានចែងនៅក្នុងមាត្រា៤ នៃច្បាប់នេះ ពុំមាន
សុពលភាពជាមូលប្បទានបត្រឡើយ លើកលែងតែក្នុងករណីទាំងឡាយ
ដែលបញ្ជាក់នៅក្នុងកថាខណ្ឌខាងក្រោម៖
១.បើគ្មានការបញ្ជាក់ជាពិសេសទេ
កន្លែងដែលបញ្ជាក់នៅក្បែរឈ្មោះរបស់បហារិត ត្រូវបានចាត់ទុកថា
ជាកន្លែងត្រូវទូទាត់សងប្រាក់។ បើមានកន្លែងច្រើនបញ្ជាក់នៅក្បែរឈ្មោះរបស់ បហារិត មូលប្បទានបត្រនោះ អាចត្រូវទូទាត់សងប្រាក់
នៅកន្លែងដែលបញ្ជាក់មុនបង្អស់ ។
២. បើគ្មានសេចក្ដីបញ្ជាក់ទាំងនេះ
និងសេចក្ដីបញ្ជាក់ណាមួយផ្សេងទៀតទេ មូលប្បទានបត្រ
អាចត្រូវទូទាត់សងប្រាក់នៅកន្លែងដែលបហារិតមានទីស្នាក់ការកណ្ដាលរបស់ខ្លួន ។
៣. មូលប្បទានបត្រ
ដែលមិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់នូវកន្លែងនៃការចេញ
ត្រូវបានចាត់ទុកថាចេញនៅកន្លែងដែលបញ្ជាក់នៅក្បែរឈ្មោះរបស់បហារ័ក (មាត្រា៥)។
២.ការបង្ហាញមូលប្បទានបត្រ និង ទូទាត់សងប្រាក់
មូលប្បទានបត្រ
ត្រូវបានទូទាត់សងប្រាក់នៅពេលបង្ហាញ។ បដិញ្ញាណាមួយដែលមានន័យផ្ទុយពីនេះ
មិនត្រូវយកជាការបានឡើយ (មាត្រា ៣១ )។
មូលប្បទានបត្រ ត្រូវតែបង្ហាញដើម្បីឲ្យ
ទូទាត់សងប្រាក់ក្នុងរយៈពេលប្រាំមួយ(៦)ខែ គិតពីថ្ងៃចេញផ្សាយ (មាត្រា ៣២)។
IV. ការចេញផ្សាយមូលប្បទានបត្រសាច់ប្រាក់
មូលប្បទានបត្រសាច់ប្រាក់ត្រូវបានចេញឲ្យអតិថិជនអ្នកស្នើសុំទិញ
ដែលមាន ឬគ្មានគណនីជាមួយធនាគារ៖
-ទាក់ទងមកសាខាធនាគារណាមួយ
ដែលនៅជិត ដើម្បីបំពេញទម្រង់ស្នើសុំទិញមូលប្បទានបត្រសាច់ប្រាក់
-ប្រសិនបើគ្មានគណនីជាមួយធនាគារសូមភ្ជាប់ជាមួយនូវ
អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ លិខិតឆ្លង ដែន ឬប័ណ្ណផ្សេងទៀតដែលមានសុពលភាពប្រើប្រាស់ ។
តម្លៃសេវា
-
ថ្លៃលើសេវាការចេញផ្សាយមូលប្បទានបត្រសាច់ប្រាក់ក្នុងមួយសន្លឹក
៤០,០០០រៀល រឺ ១០ដុល្លារអាមេរិក រឺ ១០០ បាត
- គិតកម្រៃសេវាដូចជា ការផ្ទេរប្រាក់ក្នុងស្រុក
ចំពោះអតិថិជនស្នើសុំទិញដែលយកសាច់ប្រាក់ទៅដាក់ចូលគណនីរបស់គាត់ឬដកប្រាក់នៅធនាគារ
គ្រប់សាខាខេត្ត-រាជធានី
- មិនគិតកម្រៃសេវា
(ការចេញផ្សាយមូលប្បទានបត្រសាច់ប្រាក់ និងផ្ទេរប្រាក់ក្នុងស្រុក)សម្រាប់អតិថិជនអ្នកផ្គត់ផ្គង់របស់ធនាគារ
។
V. មូលប្បទានុបត្រធនាគារ
មូលប្បទានបត្រធនាគារ គឺជាមូលប្បទានបត្រដែលចេញដោយធនាគារ
ហើយក៏ទទួលបានទំនួលខុសត្រូវ ដើម្បីធ្វើឲ្យវាមានប្រសិទ្ធភាព។ មូលប្បទានបត្រគឺចេញដោយបុគ្គល
ឬក្រុមហ៊ុនមានមូលនិធិដើម្បីអាចទូទាត់វាបានតាមកាលបរិច្ឆេទកំណត់។
១. លក្ខណៈពិសេស និងប្រភេទនៃមូលប្បទានបត្រធនាគារ
លក្ខណៈពិសេសនៃមូលប្បទានប័ត្រៈ
-
ត្រូវបានចេញដោយធនាគារ ហើយមិនមែនដោយបុគ្គលធម្មតានោះទេ
ប៉ុន្តែវាគឺជាធនាគារដែលបង្កើតឡើងមូលប្បទានបត្រនោះ ។
- មានការបម្រុងទុក
ពីធនាគារខ្លួនឯង ពីអង្គភាពដែលបានចេញមូលប្បទានបត្រនោះ ។
- មានប្រូបាប៊ីលីតេខ្ពស់នៃការប្រមូល
ដោយសារតែធនាគារចូលរួម បើទោះបីជាបុគ្គលនោះមិនមែនសមតុល្យក៏ដោយក៏គាត់អាចបង់ប្រាក់ដោយខ្លួនឯងបាន
( ហើយបន្ទាប់មកកាត់គណនីនោះចេញពីប្រាក់ចំណូលនាពេលអនាគត់សម្រាប់បុគ្គលនោះ ) ។
ប្រភេទនៃមូលប្បទានប័ត្រៈ
- ការត្រួតពិនិត្យធនាគារផ្ទាល់ខ្លូន
: វាត្រូវបានកំណត់លក្ខណៈពីព្រោះអ្នកដែលត្រូវបានចេញឲ្យបុគ្គលឬក្រុមហ៊ុន
ម្យ៉ាងទៀតអ្នកដែលនឹងចេញមូលប្បទានបត្រនោះជាបុគ្គល ឬក្រុមហ៊ុន
- ពិនិត្យបញ្ចូលទៅក្នុងគណនី
: គឺជាទម្រង់ធម្មតានៃវត្ថុទាំងនេះ
ហើយទោះបីជាវាអាចត្រូវបានប្រមូលដោយបុគ្គល ឬក្រុមហ៊ុនក៏ដោយ មូលប្បទានបត្រតម្រូវឲ្យវាត្រូវបង់ទៅក្នុងគណនីធនាគារពោលគឺអ្នកមិនអាចយកលុយបានទេ
ហើយមិនមានអ្នកណាអាចចូលហើយទទួលបានប្រាក់ភ្លាមៗនោះទេ ។
- ពិនិត្យឆ្លង : តាមពិតទៅ គឹជាមូលប្បទានបត្រធនាគារផ្ទាលខ្លួនដែលវិធីបង់ប្រាក់របស់វាអាចជាអ្នកកាន់ឬជាសាច់ប្រាក់
។ នោះមានន័យថា ទោះបីជាវានិយាយថាវាជាសាច់ប្រាក់ឬអ្នកកាន់ក៏ដោយ តាមពិតទម្រង់នៃការទូទាត់ត្រូវបានបដិសេដ
ហើយវាអាចត្រូវបានប្រមូលបានលុះត្រាតែវាត្រូវបានបាត់បង់ទៅក្នុងគណនី ។
ដូចនេះ ជាសាមញ្ញមូលប្បទានបត្រ ឬ មូលប្បទានុបត្រ
ជាប័ណ្ណដែលបោះពុម្ពដោយគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ (ធនាគារ)
សម្រាប់ឲ្យអតិថិជនរបស់ពួកគេប្រើប្រាស់ក្នុងការទូទាត់ផ្សេងៗ
ហើយភាគច្រើនគឺត្រូវពេលទូទាត់លើការចំណាយធំៗ ។
នៅពេលដែលម្ចាស់គណនីចុះហត្ថលេខាលើប័ណ្ណរួចរាល់អ្នកទទួលមានសិទ្ធិអាចទៅដកប្រាក់នៅគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុនោះបានហើយ។ ការចេញមូលប្បទានបត្រ ប្រៀបបានដូចជាកាន់លុយ ។ នៅក្រោយពេលចេញមូលប្បទានុបត្រក្នុងពេលកំណត់ណាមួយគ្មានលុយ ( ឬសែកស្អុយ) នោះអ្នកចេញមូលប្បទានុបត្រ ត្រូវទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌ ។
Labels: Business and Law, Document
